سازبندی (ارکستر اسیون)

سازشناسی: مقوله ای که به گستردگی صوتی سازها و تکنیک ها و توانائیهای سازها و همچنین به جنس صدا مربوط میشود. سازبندی: هنر تنظیم اثر برای سازهای مختلف، هنر انتخاب سازهای مختلف برای اجرای یک اثر موسیقی.

موتیف: کوچکترین جزء در موسیقی نوت است و کوچکترین ساختار موسیقی با کلمه موسیقی که دارای مفهوم مشخصی باشد موتیف است که به آهنگساز اجازه میدهد تا موسیقی را گسترش دهد.

تم: گستردگی تم از موتیف بیشتر است در واقع یک جزء موسیقایی که مفهوم گسترده تر از موتیف دارد و معمولاً از موتیف طولانی تر است.

موسیقی دوره کلاسیک: 1820 – 1750

از سال 1750 به بعد شاهد ظهور دوره جدیدی هستیم. این کلمه مفاهیم مختلفی دارد.

کلاسیک هنر دوران روم و یونان باستان

هر آثار جاودان و پایدار و بیاد ماندنی

بافت در موسیقی:

نمونه ترکیب شدن صداها با همدیگر بافت در موسیقی است. بافت شامل

پلی فونی-مونوفونی-هموفونی

ساده ترین نوع آن مونوفونی است که معنی آن تک صدایی است، در یک ارکستر 5 و 6 نفره ممکن است فقط یک صدا را ایجاد کنند یا یک صدا و یک ریتم را ایجاد کنند. در بافت پلی فونی چند ملودی رابا هم میشنویم یعنی اینکه در یک ارکستر یک موسیقی چند صدایی و یا چند خطی که هر کدام به تنهایی ارزش ملودیک دارند یا هر کدام که ملودی جدایی هستند ولی با هم ارتباط هم دارند. هموفونی یک ملودی مشخص نواخته میشود و بقیه سازها آنرا همراهی میکنند و آن سازها نمیخواهند خودشان رامطرح میکنند. یک ملودی با خصوصیات بارزو مشخص که بقیه اصوات آنرا همراهی میکنند.

پیدایش هم آهنگی (هارمونی):

هارمونی یا هم آهنگی، علمی است که از قواعد وصل کردن صداها و تنظیم میگیرد و آهنگساز با فراگیری آن قادر میشود آثاری به شیوه پولیفونی بسازد. به بیانی دیگر همانطور که ملودی از ریتم ناشی میشود، هارمونی نیز از ملودی بوجود میآید. همانطوریکه قبلاً ذکر شد پولیفونی از قرن نهم میلادی در موسیقی پیدا شد. با این اوصاف، علمی که امروز آنرا هم آهنگی یا هارمونی مینامند هنوز بوجود نیامده بود.

در پولیفونی نواهای مختلف و فواصل مطبوع چند صدایی استفاده میشد ولی قواعدی که طرز بکار بردن آنها را معین کند وجود نداشت. از اواخر قرن پانزدهم یک قاعده کلی برای آوازهای چند صدایی وضع شد که آنرا کنترپوآن نامیدند. در قرن شانزدهم تدریجاً قواعد جدیدی برای آن وضع گردید و بالاخره کنترپوآنی که در آن ریتم و کلمات و آواز در کلیه صداها مساوی بود هارمونی خوانده شد. به این ترتیب بعد از دو عامل اصلی موسیقی نوا (ملودی) و ضرب (ریتم) عامل سوم بنام هم آهنگی (هارمونی) به آنها افزوده شد و طی سالهای متمادی چنان تحولی درموسیقی بوجود آورد که تاریخ موسیقی را تغییر داد و مرحله جدیدی در عالم این هنر باز کرد.

آغاز دوره جدید در موسیقی غرب:

قرن 17 مقارن با یک سلسله تحولات بزرگ موسیقی است و در حقیقت هنر جدی و کلاسیک موسیقی از ابتناء، این دوره شروع میشود.

دوره باروک م 1750 – 1600 – باروک در اصل به سبک معماری متعلق به قرون 17-18 و یا دقیقتر از سال 1600 تا سال 1750 میلادی در آلمان و اطریش اطلاق می شد و بر همین زمینه گاهی موسیقی همان دوره را نیز چنین نامیده اند. کلمه باروک احتمالاً از نام نقاش ایتالیایی کنت باروچیو مأخوذ است که سبکی خشن در هنر نقاشی داشته است. برخی ازهنر شناسان و محققین فرانسوی این اصطلاح را برابربا زشتی، زمختی و ناهنجاری در هنر گرفته اند... موسیقی باروک، موسیقی متداول بین سال های ذکر شده می باشدکه تقریباً دارای هارمونی در هم برهم و مدگردی خشن و ناهنجار و غیر طبیعی بوده است. آهنگسازان مشهور این دوره سباستیان باخ، فیلیپ امانوئل باخ، جورج فردریک هندل، آنتونیو ویوالدی و تعدادی دیگر می باشد.

موسیقی در دورة رنسانس

در اواخر قرن 15 میلادی تحول بزرگی در افکار و عقاید دانشمندان اروپا بوجود آمدکه بنیان علوم قدیم را در هم ریخت به این مناسبت دوره ای را که صفحه جدیدی در تایرخ تمدن اروپا باز کرد رنسانس یا تجدید حیات نامیدند. پیشوای تجدد حیات اروپا بیشتر کشور ایتالیا بود که با ظهور نویسندگانی مانند ماکیاول و تاسو و هنرمندان بزرگی چون برامانته/ لئوناردو داوینچی/ رافائل و میکل آنژ این تحول بزرگ را بنیان نهاد. همچنان که یونان مهد تمدن قدیم بود. ایتالیا بانی تمدن جدید اروپا شد. پلی فونی (یعنی چند صدایی) از قرن 9 میلادی در موسیقی پیدا شد با این وصف علمی که امروز آنرا هماهنگی با هارمونی می نامند. هنوز بوجود نیامده بود. از اواخر قرن 15 یک قاعده کلی برای آوازها و نواهای چند صدایی وضع شد که آنرا کنترپوآن نامیدند. طبق این قاعده چند آهنگ مختلف که در یک زمان شنیده می شود باید طوری با هم ترکیب شو دکه گوش آنرا نامطبوع تشخیص ندهد. واژه کنترپوآن لاتینی و معنای آن نقطه در مقابل نقطه است منظور از نقطه در برابر نقطه، نت یا ملودی در برابر ملودی است. کنتراپون در قدیم نوعی موسیقی را گفته اندکه شامل 2 یا چند صداست و نت های ملودی هر بخش بانت های متناظر بخش یا بخش های دیگر هم زمان اجرا می شود.

موسیقی در قرون وسطی

رومیها که در تمدن وارث یونانیها بودند موسیقی را نیز مانند سایر آثار هنری از آنها اقتباس کردند در جشن بزرگ رم به سال 360 پیش از میلاد نخستین بار، یک درام به همراهی موسیقی و بدون مکالمه (پانتومیم) نمایش داده شد اساس موسیقی کلاسیک رم را به وجود آورد در قرون وسطی به تقلید یونانیها آوازهای دسته جمعی همراه رقص درنمایش تراژدی و کمدی معمول گردید کلیسا از بدو تأسیس تا قرن 15 وظیفه بزرگی در تکامل موسیقی به عهده داشت و پیشوایان مذهبی که در اواخر قرن ششم میلادی توسط پاپ گری گوار اول که اسقف اعظم کلیسای رم بود و موجب شد تا فرم های سرود گر گوری مثل مس که یک رشته آوازهای مذهبی است که در کلیساس کاتولیک برای متن یک دعا خوانده می شود و رکوئیم (مرثیه) که بیشتر به یادبود مردگان ساخته و اجرا می شود و معنای آرامش دارد و فرم های دیگری نظیر کائنات و موتت که بیشتر برای خواندن و کلام و آواز است توجه آهنگسازان دورة بعد مثل دورة کلاسیک را جلب کرده و از اهمیت خاصی برخوردار بوده است.

هنر جدید: فیلیپ دوویتری اسقف فرانسوی یکی از تتئوریسین های بزرگ فرانسه بود که تحقیقات خود را در هنر موسیی به صورت رساله ای منتشر کرد و نام ARSNOVA یا هنر جدید نامید که این موضوع مربوط به نیمه قرن 13 می شود. گیوم دوماشو یکی از دیگر آهنگسازان و تئوریسین های هنر جدید است و به واسطة آثاری که در موسیقی مذهبی و غیر مذهبی غرب به یادگار گذاشته میتوان بزرگترین آهنگساز قرن 14 دانست.